Korkmayın Bilinçlenin: Deprem Sırasında ve Sonrasında Neler Yapılmalı?

Deprem, kabullenmemiz gereken bir doğal afet. Fay hatlarındaki hareketlilik ise son yıllarda arttı. Özellikle birkaç gün önce yaşanan 6.8 büyüklüğündeki Elazığ depremi sonrası pek çok kişi tedirgin oldu. Her ne kadar bu konuda yıllardır hem AFAD, hem AKUT hem de belediyeler tarafından bilinçlendirmeler yapılsa da yine de depremin yaşandığı esnada ve sonrasında neler yapabileceğimizi tam anlamıyla bilmiyoruz. Biz de bu nedenle deprem sırasında ve sonrasında neler yapabileceğinizi yazdık. Detaylara birlikte bakalım.

Uzmanlar deprem anında özellikle kendinizi güvene almanızı ve bir hayat üçgeni oluşturmanızı öneriyor

Deprem anında yapılması gerekenler; “Yat/Çök-Korun/Kapan-Tutun” olarak biliniyor. Arama Kurtarma Derneği’nin (AKUT) hazırladığı Deprem Eğitim El Kitabına göre;

Büyük ve şiddetli depremlerde özellikle ayakta durmak mümkün olmadığından, yapılacak ilk şeyin emniyetli bir yere yatmak ya da çökmek olması gerekiyor. Binanın çökmesi ihtimali göz önünde bulundurularak, bir hayat üçgeni oluşturulması gerekiyor. Güvenli yerlere örnek olarak, kişiye oksijen sağlayabilecek kanepe, sağlam masa, yatak, çamaşır makinesi gibi üstüne bir şey çökse bile yer hizasıyla sıfırlanmayacak eşyaların hemen yanı başı gösteriliyor.

AKUT’un el kitabında “Yat/Çök-Korun/Kapan-Tutun” hareketini şöyle anlatıyor:

“Yat: Yere yüzüstü yatma, ya da yan yatarak bacakları karına çekme (cenin) şeklindedir.

Çök: Özellikle masa altı gibi yerlerin tercih edildiği hallerde uygulanır. İki diz üzerine çökülerek vücut öne eğilir.

Korun/Kapan: Depremin yaşandığı esnada çevremizden üzerimize düşecek ya da devrilecek cisimlere karşı kendimizi koruma durumunu ifade eder.

Korun: Özellikle baş bölgesinin korunması birinci önceliktir, yastık ya da başka bir cisimle başı ‘korumak’ gibi.

Kapan: Başımızı kollarımızın arasına alarak ‘kapanmak’.

Tutun: Depremin yaşandığı esnada salınan koltuk ve oturma grubu gibi ağır ve büyük cisimlere tutunarak onlarla beraber sallanabilir ve sizi ezmelerine engel olursunuz.”

Deprem sırasında kapı eşiğinde durulmaması, balkona ve merdivenlere çıkılmaması, asansörlerin kullanılmaması öneriliyor. Bunun yanı sıra ise mutlaka bir deprem çantasının hazırlanması da gerekiyor

Deprem çantasında, olası bir enkaz durumunda bulunabilmeniz için, fener, düdük, su ve battaniye gibi eşyaların olması tavsiye ediliyor. Deprem çantasında yer alması gereken diğer malzemeler;

AKUT’un el kitabında “Acil Durum Seti – 72 Saatlik Yeterlilik Seti” olarak adlandırılan deprem çantasında olması önerilen malzemeler şunlar:

– Kolay bozulmayacak yiyecekler
– İlk yardım setleri
– Nakit para
– Kalem / kağıt
– Kibrit / çakmak
– Hijyenik ped
– Doktor kayıtları, telefon numaraları vs

Peki depremin ardından neler yapılmalı?

AFAD’a göre depremin ardından yapılması gerekenler şunlar;

– Öncelikli olarak gaz ve su vanaları kapatın. Fişteki eşyaları çeki. Soba ya da ısıtıcıları kapatın
– Kendinizi ve çevrenizi emniyete aldıktan sonra binayı terk edin
– Hazırladığınız deprem çantanızla birlikte acil toplanma alanlarına gidin
– Binanızda hasar varsa binayı ivedilikle terk edin
– Depremin ardından yardıma ihtiyaç duyabilecek bebek, çocuk, yaşlı, engelli ve hamilelere destek olmaya çalışın

Kaynak: 1