BKM Genel Md. Canko :Koronavirüs sayesinde temassız ödemelerin önemi anlaşılmış oldu

Dünya Sağlık Örgütü ve çeşitli ülkelerin sağlık yetkilileri virüsün yayılmasını engellemek için sürekli uyarılarda bulunuyor. Virüslerin yayılmasında en büyük etkenlerden biri de kağıt paralar. Bu durumu temassız ödeme sistemleri konusunda uzman olan Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko'ya sorduk.

Editör: BRITISH YAŞAM TV 11 Mart 20201763 Görüntülenme

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan ölümcül salgın koronavirüs nedeniyle tüm Dünya adeta alarm veriyor. Dün itibariyle Türkiye’de de bir vaka tespit edildi. Öte yandan Çin ve İran’dan sonra İtalya’da da salgının etkisi giderek artıyor. Dünya Sağlık Örgütü ve çeşitli ülkelerin sağlık yetkilileri virüsün yayılmasını engellemek için sürekli uyarılarda bulunuyor. Virüslerin yayılmasında en büyük etkenlerden biri de kağıt paralar. Bu durumu temassız ödeme sistemleri konusunda uzman olan Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü Dr. Soner Canko’ya sorduk.

T.C. Sağlık Bakanlığı; geçtiğimiz haftalarda en ciddi virüs taşıyıcısının kâğıt paralar olduğunu söyleyen bir açıklama yaptı. Koronavirüs gibi ciddi tehditler gündemdeyken kâğıt paralara yönelik bir kısıtlama söz konusu olabilir mi? Türkiye’de de Çin’de ki gibi “karantina altına” alınan banknotlar görecek miyiz? Bu durum dijital para kullanımına gözle görülür bir etki eder mi?

Yapılan bilimsel çalışmalar elden ele dolaşan paraların üzerinde binlerce bakteri bulunduğunu ortaya koyuyor. Bu paralar mikropların hızla yayılmasına yol açıyor. Bu noktada temassız ödemeler hijyenik olmasıyla öne çıkıyor. Temassız kartınızı alışverişlerinizde kasa görevlisine vermek zorunda kalmıyorsunuz.

BKM olarak temassız ödemelerin hijyenik olduğu konusunda farkındalık yaratmak için çalışıyoruz. Koronavirüs ile birlikte de nakitsiz ödemelerin hijyen açısından önemi bir kez daha anlaşılmış oldu. Bu eksende Dünya Sağlık Örgütü’nün geçtiğimiz hafta yaptığı ödemelerde temassız özellikli kart kullanılmasına yönelik öneriyi yerinde buluyor ve destekliyoruz. Bu durumun dijital para kullanımının değil ancak temassız ödemelerin yanı sıra QR kod ve kod bazlı mobil ödemelerin de artmasına sebep olabileceğini düşünüyorum.

Nakit parada virüs ve bakteri var
Temassız kartta sağlık var
Nakit para elden ele dolaşır
Temassız kartınıza sadece siz dokunursunuz

Facebook’un çıkardığı dijital para Libra geleceği hakkında ne söylemek istersiniz? Buralara yatırım yapmak isteyenlere bir tavsiyeniz var mı? Türkiye’de dijital para dendiğinde akla ilk gelen isimlerden birisiniz. Devletin 11. Kalkınma Planı’nda blockchain tabanlı dijital merkez bankası parasının oluşturulması da yer almıştı. Son durumla ilgili bir bilginiz var mı?

Facebook, her biri kendi alanının en önemli şirketleri olan çok sayıda saygın kurumun desteğini alarak kurduğu Libra Association ile önemli bir hareket başlattı. Çıkaracağı dijital paranın yaygınlaşma potansiyelinin yüksek olması, düzenleyicilerin Libra’ya gösterdiği ilginin artmasına ve merkez bankalarının dijital paralar üzerine yürüttüğü çalışmaların hızlanmasına sebep oldu. Ancak düzenleyicilerin uyarıları sonrasında bazı destekçilerini kaybeden projenin hayata geçmesi için regülatörlerin beklentilerinin karşılanması gerekiyor.

En son yapılan açıklamalarında başka dijital paraları da içeren bir dijital para cüzdanı olasılığını da gündeme aldılar. Bu tür yeni adımlarla ortak bir noktada buluşulabileceğine inanıyorum, neler olacağını birlikte göreceğiz.

Finansal istikrarı sağlamakla görevli olan merkez bankalarının kendi dijital paralarını çıkarmak için çalışması çok doğal. Bu ülkelerden biri de biziz. TCMB’nin bu doğrultuda yaptığı geliştirmelerin yıl içerisinde tamamlanması bekleniyor. Dünyadaki gelişmeleri yakından takip eden ve blokzincir teknolojisine yatırım yapan bir ülkeyiz, bu atılımı da doğru bir adım olarak görüyorum.

WhatsApp’ta geçen sene uygulama üzerinde para transferi yapacağını açıklamıştı? Son yılların en çok kullanılan mesajlaşma ve konuşma uygulaması olan Whatsapp bir güvenlik riski yaratır mı?

BigTech adı verilen çok uluslu dev teknoloji şirketlerinin finansa gösterdiği ilgi, bazı soru işaretlerini de beraberinde getiriyor. Yüz milyonlarca kullanıcısı olan bu şirketler, sahip oldukları veri ile önemli bir güce de sahipler. İnsanlar, yaşadıkları olaylardan ders çıkarıyor. Verinin getirdiği bu gücün bazı teknoloji şirketleri tarafından geçmişte kötüye kullanılması nedeniyle aklımızda ister istemez soru işaretleri doğdu. Bu noktada kurumların etik hareket etmesi önemli. Tüm teknoloji devlerinin bu noktaya dikkat etmesi ve ilkeli davranması gerekir.

Soner Canko kimdir?

1990 yılında İstanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden
mezun olan Dr. Soner Canko, aynı üniversitenin İktisat Fakültesi’nde yüksek lisans ve doktora dereceleri aldı.

Procter&Gamble, Citibank, Alternatifbank ve Hewlett-Packard’da yönetici olarak çeşitli görevler üstlenen Dr. Soner Canko, Bileşim AŞ’de Genel Müdür olarak görev yapmıştır. First Data Türkiye Kurucu Genel Müdürlüğü sonrasında Ziraat Bankası’nda Genel Müdür Yardımcılığı görevinde bulunan Dr. Canko, Temmuz 2011’den itibaren Bankalararası Kart Merkezi (BKM) Genel Müdürü olarak görev yapmaktadır.