Dünya, uzun yıllardır salgın hastalıklarla mücadele ediyor. Bu hastalıkların bazıları ise milyonlarca insanın ölümüne neden oldu. Virüs kaynaklı bu hastalıklar dünya tarihini büyük ölçüde değiştirdi. İnsanların ölümü sosyo-ekonomik dengede büyük rol oynadı. Dünya şu sıralarda ise corona virüsü salgını ile mücadele ediyor. Peki, dünya tarihinde pek çok kişinin ölümüne neden olan salgın hastalıklar neler? İşte milyonları öldüren 5 salgın hastalık…
1. Justinianus Veba Salgını
541 – 542 yıllarında ortaya çıkan bu salgın, başta Konstantinopolis olmak üzere Bizans İmparatorluğu, Sasani İmparatorluğu ve Akdeniz etrafında bulunan liman şehirlerini etkiledi. Tarihteki en büyük veba salgınlarından biri olan bu algında, yaklaşık 25 milyon insan hayatını kaybetti.
2. 1576 Kanamalı Ateş Salgını
1576 kanamalı ateş salgını günümüz Meksika’sında bulunan ve 16.yüzyılda Yeni İspanya olarak bilinen bölgede gerçekleşti. Salgının, bölgede meydana gelen büyük kuraklığın ardından meydana geldiği düşünülüyor. Öte yandan Avrupa’nın istilasının üzerine de salgının yayıldığı fikri var. Bu düşünce ise kuraklıktan sonra gelen yağmurla beraber kanamalı ateş hastalığını taşıyan Calomys ismindeki fare cinsinin nüfus artışından kaynaklanıyor. Salgın nedeniyle yaklaşık 25 milyon insanın hayatını kaybettiği biliniyor.
3. Kara Ölüm – Büyük Veba Salgını
Dünya tarihindeki en tehlikeli salgın hastalık olarak kabul edilen kara ölüm, birçok roman ve filme konu oldu. Büyük Veba Salgını ya da diğer adıyla Kara ölüm, 1347 -1351 yılları arasında Asya’nın güney batısından başlayarak Avrupa’ya kadar ulaştı. Ancak salgın, Avrupa’da çok daha büyük bir yıkıma neden oldu. Etkilerinin uzun yıllar hissedildiği bu salgın nedeniyle birçok insan hayatını kaybetti. Avrupa’da yaşam durma noktasına geldi. Çeşitli bilim insanı yapılan araştırmalar sonucunda salgına Yersinia pestis adı verilen bir bakterinin yol açtığı kanısına vardı. Avrupa’da Büyük kayıplar verilen bu salgın nüfusunun azalmasına neden oldu ve Avrupa’nın sosyal temellerini değiştirdi. Etkileri 1700’lü yıllara kadar devam eden salgın, Avrupa’da 19. yüzyılda ortadan kalktı. Büyük veba salgınında toplam 200 milyon insan hayatını kaybetti. Avrupa nüfusunun ise yaklaşık yüzde 25’inin yaşamını yitirdiği biliniyor.
4. Kolera pandemisi
1817 – 1824 yıllarında ortaya çıkan kolera pandemisi, ilk Asya kolera salgını olarak da biliniyor. Güneydoğu Asya, Ortadoğu, Doğu Afrika ve Akdeniz kıyılarına kadar yayılan salgının etkisi 19. ve 20. yüzyıllarda hissedildi. Avrupa’ya ulaşan salgının neden olduğu ölüm sayısı net olarak bilinmezken, bu rakamın yüz binleri bulduğu tahmin ediliyor. Bazı epidemiyologlar ve tıbbi tarihçiler ise salgının bir Hindu festivali olan Kumb Mela aracılığıyla yayıldığını öne sürüyor.
5. İspanyol gribi
İspanyol gribi, 1918 – 1920 yılları arasında H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türünün yol açtığı grip salgını. 18 ay içinde 50 ile 100 milyon arası insanın yaşamını yitirdiği bu salgın, yaşayan nüfusun yüzde 15’ine tekabül ediyordu.
İnsanlık tarihinde bilinen en büyük salgın olan İspanyol Gribi, sağlıklı genç yetişkinleri etkiledi. Birinci Dünya Savaşı’nın son aylarında tüm dünyayı etkisi altına alan salgın, İspanya’da başlamamasına rağmen İspanyol gribi olarak adlandırıldı. Bunun sebebi ise, Birinci Dünya Savaşı’nda askerî sansür nedeniyle Avrupa devletlerinde salgından söz edilmezken, savaşta yer almayan İspanya’nın salgın konusunu ilk kez gündeme getirmiş olması.
Kaynak: 1
Yorumlar